ABD Başkanı Donald Trump’ın iPhone’lara ek gümrük vergisi getirilebileceği uyarısı, Çin’de listelenen Apple tedarikçilerinin hisse senetlerinde hızlı bir düşüşe yol açtı. Pazartesi günü işlem gören Luxshare Precision’ın hisseleri %2,2, mobil ekran üreticisi Lens Technology’nin payları %1,8, kulaklık ve hoparlör üreticisi Goertek’in hisseleri ise %1,1 değer kaybetti.
Trump, Cuma günü yapılan açıklamada, “Amerika’da üretilmeyen her bir Apple – iPhone’a %25 ek vergi” uygulama seçeneğini gündeme alarak, ABD’li üretimi artırma çabalarının bir parçası olarak Apple’ı doğrudan hedef aldı. Bu tehdit, Mayıs ayı boyunca azalan ticari gerilimi yeniden tırmandırdığı gibi, 1 Haziran’dan itibaren yürürlüğe girmesi planlanan %50’lik tarifeler de dahil olmak üzere daha geniş bir vergi paketi ihtimalini de güçlendirdi.
Daha önce ABD, Çin’den gelen ürünlere uygulanan bazı ek vergileri hafifletmiş; Çin mallarına uygulanan %145’lik tarifeyi %30’a çekmişti. Ancak Trump’ın “iPhone tarifesi” söylemi, küresel piyasalarda belirsizlikleri artırdı ve yatırımcıları ABD varlıklarından hızla çıkmaya yöneltti.
Apple, bu tür ek maliyetleri önlemek adına üretim hatlarını çeşitlendirmeye başladı. Şirket, 2026 sonuna kadar ABD’de satılan iPhone’ların önemli bir kısmının Hindistan’daki tesislerde toplanacağını duyurdu. Foxconn da ülkeye 1,5 milyar dolarlık yeni bir fabrika yatırımı yapıyor ve halihazırda iPhone üretiminin %50’sini Hindistan’a taşımış durumda. Yine de, Trump’ın vurguladığı “tamamı ABD’de üretim” talepleri, mevcut tedarik zincirleri ve yüksek otomasyon gereksinimi nedeniyle kısa vadede neredeyse imkânsız görünüyor.
Apple CEO’su Tim Cook, CNBC’ye verdiği demeçte, “Amerika’da iPhone montajı yapacak teknoloji ve işgücünü henüz tam olarak hayata geçiremedik” dedi. Ancak ABD Ticaret Bakanı Gina Raimondo, ilerleyen dönemde elektronik montajında “milyonlarca zanaatkâr” istihdam edilebileceği yönünde iyimser.
Sonuç olarak, Trump’ın iPhone’lara ek vergi koyma tehdidi, sadece Apple’ın değil, bu devasa tedarik ağına bağlı yüzlerce küçük ve orta ölçekli Çinli üreticinin de mali tablolarını ve borsa performansını yakından ilgilendiriyor. Eğer tehdit gerçeğe dönüşürse, küresel tedarik zincirleri yeni bir maliyet baskısıyla karşılaşacak ve akıllı telefon fiyatlarına yansımalar kaçınılmaz olacak.
