Yapay zekanın gerçek dışı bilgiler üretme riski tartışmalı bir konu olmaya devam ederken, teknoloji devleri bu gücü kritik altyapıların iyileştirilmesinde kullanmakta kararlı. Google ve Westinghouse Electric, nükleer enerji sektöründe üretken yapay zekadan faydalanmak için dikkat çekici bir ortaklık kurdu.
Google ve Westinghouse Electric’in amaçları, yeni nesil nükleer santrallerin inşasını kolaylaştırmak ve mevcut reaktörlerin verimliliğini üst seviyeye taşımak. İki şirket, Westinghouse’un “nükleer enerjiye özel” üretken yapay zekası HiVE GenAI ve onunla entegre edilmiş büyük dil modeli berthayı Google Cloud’un yapay zeka teknolojileriyle birleştiriyor. Bu güçlü kombinasyon sayesinde, 75 yıllık veri ve uzmanlık üzerine eğitilen modeller, hem yeni reaktör tasarımlarının geliştirilmesini hem de mevcut sistemlerin operasyonel analizini optimize etmeyi hedefliyor.
Westinghouse’un geçici CEO’su Dan Sumner’a göre, şirketin AP1000 basınçlı su reaktörü, bugün piyasada lisanslı ve modüler inşaata uygun tek tasarım. Sumner, bu reaktörün ABD’nin elektrik şebekesine güvenli ve ölçeklenebilir şekilde nükleer enerji eklemenin en mantıklı yolu olduğunu belirtiyor.
Ancak bu hamlenin ironik bir yönü de var: Reaktörlerin ve enerji altyapısının modernleştirilme ihtiyacı, büyük ölçüde giderek artan yapay zeka veri merkezlerinin enerji taleplerinden kaynaklanıyor. Deloitte’a göre bu merkezlerin enerji tüketimi önümüzdeki 10 yıl içinde 30 kat artabilir.
Google, bu doğrultuda Brookfield Asset Management ile 3 milyar dolarlık bir anlaşmaya imza atarak ABD şebekesine 3.000 MW’a kadar hidroelektrik enerji sağlayacak. Holtwood ve Safe Harbor hidroelektrik santrallerini kapsayan 20 yıllık Güç Satın Alma Anlaşması (PPA), Google’ın enerji bölgelerindeki sürdürülebilirlik hedeflerini de destekliyor.
Westinghouse’un halihazırda ticari olarak faaliyette olan altı AP1000 reaktörü bulunuyor: ikisi ABD’de, dördü Çin’de. Ayrıca Polonya, Bulgaristan ve Ukrayna’da toplam 14 yeni ünitenin kurulması planlanıyor. Şirket, reaktörlerinin pasif güvenlik sistemleri ile donatıldığını ve olası arızalarda otomatik olarak kendini kapatabildiğini belirtiyor.
Google Cloud’un Vertex AI, Gemini ve BigQuery teknolojilerinin entegre edildiği sistemler, Westinghouse’un dijital tasarım platformu WNEXUS ile birlikte çalışıyor. Bu teknoloji sinerjisi, modüler inşaat süreçlerini yeniden tanımlıyor. Ayrıca yalnızca büyük ölçekli AP1000 reaktörleri değil, aynı zamanda AP300 küçük modüler reaktörler ve eVinci mikroreaktörler için de kullanılacak. Geliştirme aşamasında olan eVinci, sekiz yıl boyunca 5 MW güç üretmeyi hedefliyor ve ABD Enerji Bakanlığı tarafından destekleniyor.
Ancak bu vizyonun başarıya ulaşması için yapay zekanın tamamen kendi başına bırakılmaması gerektiği de açık. Google ve Westinghouse’un sistemlerinin sürekli insan denetimi altında olması, yüksek hassasiyet gerektiren bu alanda hata riskini minimize etmek için kritik önem taşıyor.
