MIT (Massachusetts Teknoloji Enstitüsü) tarafından yapılan yeni bir araştırma, ChatGPT gibi yapay zeka desteğiyle çalışan kişilerin beyin aktivitelerinin zamanla azaldığını ortaya koydu.
Çalışma, özellikle ChatGPT gibi büyük dil modellerini (LLM) düzenli kullanan kişilerin, uzun vadede bilişsel performanslarında düşüş yaşadığını gösteriyor.
Deney Nasıl Yapıldı?
Araştırmacılar, sınırlı sayıda katılımcıyla üç farklı grup oluşturdu:
- ChatGPT kullananlar,
- Google Arama kullananlar,
- Yalnızca kendi bilgi ve düşüncelerine dayananlar (sadece beyin grubu).
Tüm deneklerin beyin aktiviteleri elektroensefalografi (EEG) ile izlendi. Sonuçlara göre, yapay zekadan en çok destek alan grubun sinirsel aktivitesi en düşük çıktı. En yoğun beyin aktivitesi “yardımsız çalışan” grupta görülürken, ChatGPT kullananlarda bu aktivite belirgin şekilde azaldı.
“Zihinsel Sahiplik” Kayboluyor
Araştırma, katılımcıların kendi yazılarını sahiplenme düzeylerini de inceledi. Yapay zekadan ne kadar fazla yardım alınırsa, kişinin ürettiği metne olan zihinsel bağlılığı o kadar azaldı. AI desteğiyle yazılan metinlerde yazarların, içeriklerine dair “bilişsel sahiplik” duygusunun zayıfladığı gözlemlendi.
Araştırmacılar, ChatGPT kullanıcılarının daha homojen, istatistiksel olarak birbirine benzeyen makaleler yazdığını da belirtti. Bu, yapay zekanın “yaratıcılığı standartlaştırdığına” dair yeni bir tartışmayı gündeme getiriyor.
Uzun Vadeli Etki: Beyin Geriliyor
Deneyin ikinci aşamasında, önce yapay zekasız çalışanlara ChatGPT kullanma hakkı verildi; yapay zekalı çalışanlardan ise AI kullanmadan yazmaları istendi.
Sonuçlar çarpıcıydı:
- Daha önce LLM kullananlar, beyin bölgeleri arasındaki bağlantılarda zayıflama gösterdi.
- Buna karşılık, daha önce kendi beyin gücünü kullananlar, yapay zekaya geçtiklerinde yüksek düzeyde bilişsel bütünleşme sergiledi.
Araştırmacılar, “Başlangıçtan itibaren yapay zekaya güvenenlerin zamanla düşünme kabiliyetlerinin zayıfladığını” belirtiyor.
Sonuç: Yardımcı mı, Engel mi?
MIT ekibine göre, yapay zekayı fikirlerin oluşumundan sonra kullanmak, düşünme gücünü destekleyebilir. Ancak düşünme sürecinin yerine kullanmak, uzun vadede bilişsel performansı düşürebilir.
Araştırmacılar, yapay zekanın insan beynindeki uzun vadeli etkilerini anlamak için daha geniş katılımlı çalışmalara ihtiyaç olduğunu vurguladı.
