Teknoloji dünyası yapay zekanın sınırlarını zorlamaya çalışırken, Çin hükümeti bu teknolojinin toplumsal ve siyasi etkilerini kontrol altına almak için tarihinin en katı düzenlemelerinden birini devreye sokmaya hazırlanıyor.
Çin Siber Uzay İdaresi (CAC), üretken yapay zeka hizmeti sunan şirketler için “devletin kırmızı çizgilerini” belirleyen yeni bir taslak yayınladı. Batı dünyasında (AB AI Yasası gibi) genellikle “telif hakları” veya “veri güvenliği” üzerine odaklanılan düzenlemelerin aksine, Çin’in yeni kuralları doğrudan “ideolojik uyumluluk” ve “içerik kontrolü” üzerine inşa edilmiş durumda.
Yeni düzenlemelere göre, Çin’de faaliyet gösteren yapay zeka modellerinin ürettiği içeriklerin “temel sosyalist değerleri” yansıtması zorunlu hale getiriliyor. Bu, yapay zekanın devletin otoritesini sarsacak, ulusal birliği bozacak veya resmi tarih anlatısına ters düşecek herhangi bir metin veya görsel üretmesinin yasaklanması anlamına geliyor. Haber, teknoloji şirketlerinin (Baidu, Alibaba, Tencent gibi) geliştirdiği algoritmaların, eğitim verilerinden başlayarak sıkı bir sansür süzgecinden geçirilmesi gerektiğini vurguluyor. Yani bir yapay zeka modeli, “yasaklı” veya “sakıncalı” olarak etiketlenmiş verilerle eğitilemeyecek ve çıktıları sürekli olarak devlet tarafından denetlenebilecek.
Düzenlemenin en dikkat çekici teknik boyutu ise “sorumluluk” ilkesi. Çin hükümeti, yapay zeka tarafından üretilen hatalı veya sakıncalı içerikten doğrudan hizmet sağlayıcıyı sorumlu tutacağını belirtiyor. Ayrıca, Deepfake teknolojisiyle üretilen içeriklerin “sahte” olduğunun açıkça belirtilmesi (filigran vb.) ve kullanıcıların gerçek kimlik bilgileriyle sisteme kayıt olması şartı getiriliyor. Bu hamle, Çin’in yapay zeka yarışında ABD ile rekabet ederken, kendi iç istikrarını korumayı inovasyonun önünde tuttuğunu ve “kontrol edilebilir bir yapay zeka” ekosistemi kurmak istediğini net bir şekilde ortaya koyuyor.
