Yakın geçmişte “Ne kadar işe alıyoruz!” diyerek övünen bazı CEO’lar, bugün aynı başarıyı “ne kadar işten çıkardıkları” ile tanımlıyor. Artık kalabalık istihdam değil, maliyet kırpma ve verimlilik hedefleniyor. Tesla, Intel, Verizon gibi devlerin yöneticileri sıradan birer yönetici değil, verim uzmanı olarak sunuluyor.
📉 Elon Musk’tan İlham Alan Z Kuşağı CEO’ları
Twitter’ı satın aldıktan sonra çalışanlarının yaklaşık %75’ini işten atan Elon Musk, bu tavrıyla “verimlilik liderliği” örneği oldu. Bugün pek çok CEO, benzer duruşla “daha az insanla daha fazlasını yapabilme” övüncünde. Buna göre çalışan başına düşen gelir metriği, performans göstergelerinin başında geliyor.
🤖 AI ve Otomasyon, İşten Atmanın Yeni Bahane Kaynağı
Örneğin bir teknoloji danışmanı olan Elijah Clark, satış stajyerlerinin %90’ını işten çıkarıp yerlerine AI sistemleri kurmaktan gurur duyuyor. Bu kişi, haftalar süren işleri dakikalar içinde hallettiklerini iddia ediyor. Clark’ın sloganı: “Hemen şimdi AI ile işten çıkarmak.”
💰 CEO’lar İşten Çıkarmayı Becerikli Bir Yönetici Olduğun Belirtisi Sayıyor
Wall Street Journal’da yer alan görüşlerde, CEO’lardan, maliyetleri kısma ve sadelikle yönetme konusunda yetenekli olanların yatırımcılar açısından daha tercih edilebilir olduğu belirtiliyor. Bir Z kuşağı yöneticiye göre, “eğer kötü performans gösterenleri hızlıca ayıklıyorsan, iyi CEO’sun.”
📉 İstihdam Soğudu, Yeni Yüzler Peşinde Değiller
Bank of America gibi kurumlar yıllardır işe alımı yavaşlatırken, bazıları tamamen dondurdu. Intel CEO’su Lip‑Bu Tan, çalışanların %15’iyle yollarını ayırmanın şirketi “daha hızlı ve çevik” hale getireceğini savundu. Verizon CEO’su Vestberg ise istihdam’ın sürekli düşmesini övdü.
⚖️ Verimlilik Mi? Sosyal Etki ve İtibar Ne Olacak?
Bu doğrultuda toplumda iki temel soru öne çıkıyor: İşten çıktığımda verim artıyorsa bana ne? Ama işletmeler bunu bir erdemmiş gibi sununca etik kötürümleşiyor. Ayrıca, KPMG gibi kurumlar iş kaybı ile vergi, tüketim ve sosyal hareketliliğin birlikte düştüğünü rapor ediyor.
Artık modern CEO’lar, işe aldıkları çalışan sayısıyla değil, çıkardıkları kişi üzerinden ün kazanıyor. İşten çıkarmayı başarı, istihdamı düşüklüğünü ise ‘maliyet etkinliği’ zaferi olarak sunan bu kültür; verimlilik adına insan sermayesini yok saymakla eleştiriliyor.
