ABD hükümetinin ulusal güvenlik endişesiyle “kara listeye” aldığı yabancı şirketlere yönelik uyguladığı sıkı ambargoların, Apple ve Google tarafında ciddi gedikler verdiği ortaya çıktı.
Washington Post ve IPVM tarafından yürütülen kapsamlı bir araştırma, Apple’ın App Store ve Google’ın Play Store platformlarının, ABD Hazine Bakanlığı veya Savunma Bakanlığı tarafından yaptırım uygulanan en az 14 farklı şirkete ait mobil uygulamalara ev sahipliği yapmaya devam ettiğini belgeledi. Rapor, bu şirketlerin büyük çoğunluğunun Çin ve Rusya merkezli olduğunu ve aralarında insan hakları ihlalleriyle suçlanan veya askeri bağlantıları nedeniyle yasaklanan DJI, iFlytek ve 4Paradigm gibi devlerin bulunduğunu vurguluyor.
Ortaya çıkan tablo, teknoloji devlerinin “uyum süreçlerindeki” ciddi boşlukları gözler önüne seriyor. Örneğin, Çin ordusuyla bağlantılı olduğu gerekçesiyle yaptırım listesine alınan ve “Çin’in Palantir’i” olarak bilinen 4Paradigm şirketinin uygulamaları, her iki mağazada da indirilmeye açık durumda. Benzer şekilde, Uygur Türklerine yönelik gözetim teknolojileri geliştirmekle suçlanan iFlytek ve drone pazarının lideri DJI gibi firmalar da, donanım satışlarında kısıtlamalarla karşılaşsalar da yazılımlarını Amerikan platformları üzerinden dağıtmaya devam edebiliyorlar. Araştırmacılar, bu durumun sadece ticari bir ihlal olmadığını, aynı zamanda Amerikan vatandaşlarının verilerinin bu uygulamalar aracılığıyla potansiyel olarak düşman devletlerin eline geçebileceği bir güvenlik zafiyeti yarattığını belirtiyor.
Apple ve Google ise bu iddialara karşı savunma pozisyonuna geçmiş durumda. Apple, yaptırım listelerini düzenli olarak taradığını ve yasalar gereği işlem yaptığını savunurken; Google, raporun yayınlanmasının ardından listede adı geçen bazı uygulamaları sessizce mağazasından kaldırdı. Ancak hukuk uzmanları, mevcut yasaların “uygulama mağazası hizmetlerini” net bir şekilde kapsayıp kapsamadığı konusunda gri alanlar bulunduğunu, teknoloji şirketlerinin de bu yasal boşluktan faydalanarak “ifade özgürlüğü” veya “bilgiye erişim” savunması arkasına sığınabildiklerini belirtiyor. Bu gelişme, Washington’da yeni bir yasal düzenleme çağrısını tetikleyebilir ve uygulama mağazalarının denetim mekanizmalarının çok daha sıkı bir mercek altına alınmasına neden olabilir.
