ABD ve AB arasında gerilim uzun süredir devam eden dijital rekabet, artık açık bir teknoloji savaşına dönüşüyor. Başkan Trump’ın aldığı son gümrük vergisi kararı, Avrupa’dan sert bir misillemeyi gündeme getirirken, iki taraf da dijital dünyanın geleceğini şekillendirmek için kıyasıya mücadele ediyor.
Donald Trump, 1 Ağustos’tan itibaren Avrupa Birliği’nden gelen tüm ihracat ürünlerine %30 oranında gümrük vergisi uygulanacağını açıkladı. Bu karar, Brüksel’in yapay zekâ düzenlemelerini sıkılaştırmasıyla aynı döneme denk geldi. ABD yönetimi, bu düzenlemeleri Amerikan teknoloji devlerine karşı bir “saldırı” olarak görüyor. Özellikle Meta, Google ve Apple gibi firmalara kesilen cezalar ve getirilen kısıtlamalar, Washington’da büyük tepkiyle karşılandı.
Trump, bu yaptırımları “yurt dışı haraçları” olarak tanımlarken, Hazine Bakanı Scott Bessent de bu cezaların aslında birer dolaylı vergi işlevi gördüğünü savundu. Öte yandan teknoloji şirketleri de bu konuda sessiz değil. Meta CEO’su Zuckerberg, açık açık Avrupa düzenlemelerine karşı Trump’la birlikte hareket edeceklerini ifade etti.
Dijital Savaş Kızışıyor: Avrupa’dan Güçlü Yanıt Yolda
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Trump’ın gümrük vergisi hamlesine karşı Avrupa’nın sessiz kalmaması gerektiğini vurguladı. Macron, Avrupa Komisyonu’nun elindeki tüm “araçları” devreye sokması gerektiğini söyledi. Özellikle “anti-zorlama aracı” olarak adlandırılan bir mekanizma dikkat çekiyor. Bu araç, yalnızca fiziksel ürünleri değil, dijital hizmetleri de kapsayan yaptırımlar uygulanmasına izin veriyor.
Eğer ABD’nin ekonomik baskı uyguladığı yönünde resmi bir tespit yapılırsa, Apple, Meta ve Google gibi şirketlerin Avrupa’daki dijital hizmetlerine sınırlamalar getirilmesi gündeme gelebilir. Bu da kullanıcılar açısından büyük değişiklikler yaratabilir.
Yapay Zeka Kuralları Gerilimi Tetikledi
Avrupa Birliği’nin son dönemde geliştirdiği Yapay Zekâ Uygulama Kuralları, gerilimin temel nedenlerinden biri. 2 Ağustos’a kadar firmalardan bu yönergelere imza atması bekleniyor. OpenAI şimdiden kabul ettiğini duyursa da, Google ve Meta gibi büyük oyuncuların itirazları sürüyor.
Brüksel ise bu kuralları, kullanıcı güvenliğini sağlamak ve şirketlerin şeffaflığını artırmak amacıyla geliştirdiğini söylüyor. Fakat bu yaklaşım ABD’de “aşırı müdahaleci” olarak değerlendiriliyor ve dijital sektörün küresel rekabetçiliğine zarar verdiği düşünülüyor.
Bu dijital savaşın en büyük kaybedeni ise teknoloji devleri olabilir. Avrupa’nın Dijital Pazarlar Yasası (DMA) nedeniyle Apple, Meta ve Google gibi firmalar zaten ağır baskı altındayken, şimdi ABD’nin siyasi hamleleriyle iki cephe arasında sıkışmış durumdalar.
Meta’ya geçtiğimiz günlerde “kabul et ya da öde” modeli nedeniyle 200 milyon doları aşan bir ceza verildi. Şirket bu cezayı tanımadığını ve modelde değişiklik yapmayacağını açıkladı. Bu tutum, daha fazla yaptırımın yolda olduğunu gösteriyor.
